PAMIR HIGHWAY:
Daar liggen we dan, op de vloer van de gastenkamer van het enige huis ergens tussen Jelandy en Alichur. Wie had dit gehoopt, toen we in Tajikistaans Dushanbe vertrokken richting Kirgizisch Osh? In ieder geval past het nu perfect! De kleine week van Khorog naar Murgab, het hart van de Pamir Highway, is zo anders dan alles in andere Tropical Cyclist tours. Gedurende ruim 300 kilometer is er eigenlijk niets wat aan het moderne leven appelleert, sterker nog: er is geen dorp te bekennen. Op een hoogte van meer dan 3.500 meter is dat ook niet zo verbazingwekkend. Het sporadische huis dat na lange tijd opduikt, biedt ons de mogelijkheid om de tenten ernaast op te zetten en om van de kookkachels gebruik te maken. Altijd worden we uitgenodigd om te slapen op de tapijten binnenshuis, dichtbij het vuur. Er wonen niet veel mensen in dit afgelegen deel van de wereld, maar met die weinigen komen we in nauw contact. De natuur is hier de baas, niets of niemand anders. En die natuur is zo meeslepend mooi! Meeslepend door het afgelegene, door het lege, door het ruige: alles in deze dagen is 'basic'. Zò fabelachtig mooi kan het zijn om teruggeworpen te worden op de fundamenten.
Door het onherbergzame Tadzjikistan
De dagen tussen Dushanbe en Khorog waren ook al niet doorsnee geweest. We fietsten geleidelijk omhoog van 900 naar 2000 meter, langs de Panj. Deze woeste rivier is de grens met Afghanistan en al die tijd konden we aan de overkant het Afghaanse leven aanschouwen; alsof we door dit verguisde land heen reisden. Het was toen verschroeiend heet, in contrast met de zonnige koelte op de Pamir-hoogvlakte.
En na Murgab doen we er nog een schepje bovenop. Deze uithoek van Tadzjikistan kent zo mogelijk nog minder bedrijvigheid dan ervoor. Van twee auto's per uur naar maximaal eentje. En: naar het hoogste punt van de tour, de Ak-Baital Pas op 4.655 meter. Overnachten op enkele kilometers van de top, opstaan met sneeuw op de fietsen, felle zon even erna en vooral: prachtige panorama's in de afdaling naar het blauw-glinsterende Karakul-meer.
Pas in Kirgizië komen we, na bijna tweeënhalve week, weer de beschaafde wereld in. Natuurlijk is het even genieten van het comfort, maar al snel komt bij ons allen de heimwee naar Tajikistan boven, naar de fietsbelevenis die maar heel weinigen ooit hebben mogen ervaren.
Jan Schuttert schreef een artikel over zijn Pamir-ervaringen:
Route fietsvakantie Pamir Highway
Dag 1: welkom in Dushanbe.
Dagen 2 t/m 5: na 's ochtends de enige transfer van de tour, over Kalaikum (75 km), Vanch (80 km) en Rushan (80 km) naar Khorog (50 km).
Dag 6: rustdag in Khorog, op 2.000 meter hoogte.
Dagen 7 t/m 11: over Wer (70 km, naar 2.900 m), Jelandy (60 km, thermale baden op 3.500 m), Tuzkul-meer (65 km, 3.800 m) en Mamazir (80 km, 4.100 m) naar Murgab (45 km, op 3.700 m). Murgab is een buitenpost, meer niet. Goed om de voorraden op peil te brengen.
Dagen 12 en 13: over de Ak-Baital Pas (70 km, slapen op 4.400 meter), naar het prachtige Karakul-meer (45 km, rustmiddag op 3.900 m).
Dag 14: over de Kyzl-Art Pas Kirgizië in, naar de grensplaats Sary Tash (95 km, op 3.100 m).
Dag 15: mooi asfalt en veel omlaag naar Gulcho (100 km, op 1.600 m).
Dag 16: over de Chyrchyk Pas (2.400 m) naar Osh (85 km, op 1.000 m). De tweede stad van Kirgizië, met een van de levendigste bazaars van Centraal-Azië.
Dagen 17 en 18: een dag voor Osh en afscheid.
Fietsen over de Pamir Highway is behoorlijk pittig; ook niet tè zwaar. Het wegdek is wisselend - ongeveer een derde onverhard - de hoogte speelt vanaf Khorog parten en daardoor zijn dagafstanden van 60-80 kilometer best lang. Een goede conditie, niet die van een topsporter, is een vereiste; evenals het je thuisvoelen op een mountainbike of stevige randonneur. Bovenal is een flexibele reismentaliteit nodig om optimaal te kunnen genieten van deze expeditie-achtige reis.
Praktische informatie over de fietsreis Pamir Highway
Begeleiding en klimaat
De fietstocht wordt ondersteund door een grote volgwagen/bus, tenten, een mobiele keuken, een kok, een tolk en vanzelfsprekend een chauffeur. Het strenge landklimaat op de Pamir-hoogvlakte biedt slechts in een korte (zomer)periode de gelegenheid om te reizen/fietsen. Juli en augustus zijn de beste maanden, met veel zon en weinig neerslag. Het weer is wel wispelturig, het kan in een mum van tijd omslaan.
Het wegdek is gevarieerd en gedeeltelijk onverhard: asfalt als een biljartlaken, door de seizoenen afgebrokkelde verharde weg, zand, stenen, grof wasbord, soms een rivierbedding. Een mountainbike en een stevige randonneur zijn allebei mogelijk. Gereedschap en een aantal universele onderdelen hebben we bij ons.
In stijl overnachten op de Pamir Highway
De accommodaties zijn veelal 'basic': hotels in Dushanbe, Murghab en Osh, verder primitieve 'homestays' en tenten. Geheel passend bij het landschap!
Praktische zaken
Voor zowel Tajikistan als Kirgizië is geen visum nodig. Het paspoort moet nog minimaal zes maanden geldig zijn.
Aan te raden zijn de vaccinaties DTP en Hepatitis A.
De comfort-prijsverhouding van een fietsreis over de Pamir Highway is een andere dan de kwaliteit-prijsverhouding: die laatste is juist heel hoog. Het gaat om een echt unieke ervaring. Onze combinatie van kleine groepen, vreemde gebieden en zorgeloosheid kan onmogelijk low-budget zijn. Aan de andere kant, de prijs voor het deelnemen aan een tocht dekt bijna alle kosten ter plekke, want inbegrepen zijn:
- alle overnachtingen
- de volledige voorziening van drank en voedsel (behalve alcoholische dranken anders dan lokaal bier)
- de meefietsende, Nederlandstalige begeleiding en die van het Tajik-Kirgizische team van kok, tolk en chauffeur van de volgwagen die de bagage - en eventueel fietsen en mensen - vervoert
- alle vervoer en transport tussen de start in Dushanbe en de finish in Osh
- alle entreegelden
In de praktijk is bijna geen zakgeld nodig; simpelweg omdat er onderweg vrijwel niets te kopen valt!
Optioneel is:
- de dagelijkse reiniging, onderhoud en reparatie van kleding en fiets. Ofwel, in wielertermen: de zorg van mecanicien en soigneur. Deze optie kost eenmalig 160 euro, en is vervolgens ook van toepassing op alle toekomstige (hopelijk vele) Tropical Cyclist reizen.
Turkish Airlines is de aangewezen vliegmaatschappij, met een ticket waarbij wordt ingevlogen op Dushanbe en teruggereisd vanuit Bishkek. Er zijn vele goedkope binnenlandse vluchten van Osh naar Bishkek. Low-cost Pegasus vliegt rechtstreeks vanuit Osh naar Istanboel.
Schitterend Pascal. Ik zou dit graag met mijn zoon Jelle doen, maar tussen droom en daad staan praktische bezwaren…